ABD’de tüketiciler ile Facebook’un ana şirketi Meta arasında devam eden toplu davada ortaya yeni belgeler saçıldı. Belgeler Meta‘nın, kullanıcılarının rakip platformlarla nasıl etkileşime girdiğine dair ağ trafiğini gözetleyerek analizler gerçekleştirdiğini gösteriyor. Bu analizler sayesinde ise öncelikle Snapchat ve daha sonra Amazon ve YouTube da dahil olmak üzere rakiplerine karşı nasıl rekabet avantajı elde etmeye çalıştığını ortaya koyuyor. Tüm bunlar ise 2013 yılında satın alınan bir analiz uygulaması Onavo‘ya dayanıyor. Facebook, Snapchat’ı klonlamaya çalıştı
Şimdilerde Meta olarak bilinse de bundan önceki adıyla Facebook, 2013 yılında, İsrailli bir uygulama olan Onavo’yu satın aldı. Onavo, Meta’da üst düzey teknik pozisyonlara gelen Guy Rosen ve Roi Tiger tarafından kurulmuştu. Facebook, rakiplerinin (Snapchat, Youtube, Amazon) ağ trafiğini analiz ederek rekabet avantajı elde etmek istiyordu. Ancak bunun için öncelikle bu uygulamaların kullandığı şifrelemeyi aşması gerekiyordu. Tam da bu noktada Onavo’nun devreye girdiği belirtiliyor.
Onavo ekibi 2016 yılında iOS ve Android’e kurulabilen ve belirli alt alan adları için ağ trafiğini yakalayıp şifresini çözen ve böylece uygulama içi kullanımı ölçebilen bir yöntem geliştirdi. Esasında Onavo’nun yaptığı bir nevi man-in-the-middle saldırısı (ortadaki adam saldırısı) diyebiliriz.
Ortaya çıkan belgelerde ise CEO Mark Zuckerberg, eski COO Sheryl Sandberg, eski CTO Mike Schroepfer, baş ürün sorumlusu Chris Cox ve mevcut COO Javier Olivan gibi birçok Meta yöneticisinin dahili e-postaları yer alıyor.
9 Haziran 2016 tarihli bir e-postada Meta CEO’su Mark Zuckerberg, “Ne zaman birisi Snapchat hakkında bir soru sorsa, cevabımız genellikle trafikleri şifreli olduğu için onlar hakkında hiçbir analitiğe sahip olmadığımız oluyor. Ne kadar hızlı büyüdükleri göz önüne alındığında, onlar hakkında güvenilir analizler elde etmenin yeni bir yolunu bulmak önemli görünüyor. Belki de paneller yapmamız ya da özel bir yazılım yazmamız gerekiyor. Bunu nasıl yapacağınızı bulmalısınız.” Ayrı bir e-posta dizisinde, Zuckerberg, Olivan, Sandberg ve Cox’un da aralarında bulunduğu yöneticiler, şirketin “Snapchat’in bir klonunu inşa etmeye çalıştığı” için değerli analizler elde etme girişimlerini tartışıyor. Satın almanın ardından Facebook, Onavo’nun mesajlaşma uygulamalarına ilişkin verileri aracılığıyla Snapchat’in ilk beş mobil uygulama arasında yer aldığını tespit etti. Ayrıca WhatsApp’ın Facebook Messenger’ı geride bırakmaya başladığını da gördü. Hatırlanacağı üzere Facebook, 2013 yılında Snapchat’i satın almayı teklif etmiş ancak reddedilmişti. Sosyal medya devi ardından 2014 yılında ise WhatsApp’ı satın almayı başarmıştı.
Ağustos 2016’da ise Instagram, Hikayeler adlı özelliğini kullanıma aldı. Bu, Snapchat’in yıllardır kullanıcılarına sunduğu temel özelliğin aynısıydı. Meta’nın içgörüler elde etmek için benzer bir yaklaşıımı Amazon ve YouTube üzerinde de kullandığı belirtiliyor. Bununla birlikte Meta, Onavo’nun 13 yaşından küçük kullanıcıların alışkanlıklarını izlemeye çalıştığının ortaya çıkarmasının ardından girişimi sonlandırdı. Aradan yıllar geçmiş olsa da Onavo’nun bir dönem Meta için gizli bir silah olarak kullanıldığını görmek ilginç. Bu konuda ayrı bir soruşturmanın açılıp açılmayacağı ise belirsiz.
