? Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Endonezya’nın başkenti Cakarta’da bugün düzenlenen Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) Zirvesi kapsamında Sektörel Diyalog Ortaklığı Üçlü Toplantısı’na Endonezya Dışişleri Bakanı Retno LP Marsudi ve ASEAN Genel Sekreteri Dr. Kao Kim Hourn ile katıldı.
Toplantıda konuşan Bakan Fidan şu açıklamaları yaptı;
‘Başlarken, demokrasi kahramanlarını saygıyla anmama izin verin. 7 yıl önce bugün, FETÖ’nün hain darbe girişimi, Cumhurbaşkanı Erdoğan liderliğinde Türk halkı tarafından püskürtüldü. 251 Türk vatandaşı, Türk demokrasisini, egemenliğini ve özgürlüğünü korumak için hiç düşünmeden en büyük fedakarlığı yaptı. Şehitlerimize çok şey borçluyuz. Ruhları şad olsun. ASEAN bölgesindeki dostlarımızın FETÖ ile mücadelede yaptıkları işbirliğinin bilindiğini ve takdirle karşılandığını temin ederim. Terör tehdidini kesin olarak ortadan kaldırmak için birlikte daha fazlasını başarmaya kararlıyız.
ULUSLARARASI SİSTEMDE BÜYÜK BİR DÖNÜŞÜMÜN EŞİĞİNDEYİZ
Sayın Bakan ve Sayın Genel Sekreter, uluslararası sistemde büyük bir dönüşümün eşiğindeyiz. Tüm dünyada bölgesel ve sivil çatışmalar artıyor. Küresel ekonomik toparlanma zayıf. Enerji krizinin bitmesine daha çok var. Yoksulluk, eşitsizlik, gıda güvensizliği ve iklim şokları endişe verici seviyelerde. 2030 yılına kadar Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ulaşma mücadelesi, ulaşılamaz durumda. Durum kasvetli görünebilir. Ancak bir Endonezya atasözünün dediği gibi, sağlam ağaç fırtınadan korkmaz. Güneydoğu Asya ile Türkiye arasındaki güçlendirilmiş işbirliği, küresel gidişat üzerinde kalıcı ve olumlu bir etki bırakma potansiyeline sahiptir. Stratejik vizyonu 3 temelde özetleyeceğim.
TAHIL ANLAŞMASININ OLUMLU ETKİSİ, DÜNYADAKİ HER YEMEK MASASINDA HİSSEDİLİYOR
Birincisi, barış arayışı. Türkiye, günümüzün giderek karmaşıklaşan ve uzayan karmaşıklığına barışçıl çözümler aramaktadır. Ukrayna’dan Somali’ye, Filipinler’den Balkanlar’a kadar arabuluculuk çalışmalarımızın somut sonuçlarından gurur duyuyoruz. Rusya, Ukrayna ve BM ile arabuluculuk yaptığımız Karadeniz Tahıl Girişimi, kıtlığı önledi. Olumlu etkisi, dünyadaki her yemek masasında hissediliyor. Türkiye bölgesel sahiplenmeye öncelik vermeye ve etki altında kalmaktan arınmış bir dış politika yürütmeye devam edecektir.
Bu anlamda ASEAN’a benziyoruz. Dernek, Güneydoğu Asya için barışçıl ve müreffeh bir yol çizmede etkili olmuştur. Birçok kişi bu bölgenin çatışmaya mahküm olduğunu düşündü. ASEAN, bölgesel sorunlara bölgesel çözümler üreterek yanıldığını kanıtladı. Bu nedenle, resim net. Türkiye ve ASEAN, güçlenen siyasi diyalogla yenilikçi ve barışçıl çözümler getirebilir. Kolektif olarak oluşturabileceğimiz barış ve istikrar getirisi, bölgelerimizdeki refahı yükseltecektir.
TÜRKİYE’NİN İHRACATI GEÇEN YIL 254 MİLYAR DOLAR
Bu beni, ekonomik büyümeyi ortaklaşa artıran ikinci temele getiriyor. Pandemi sonrasında Türk ekonomilerindeki güçlü toparlanma tüm olumsuzluklara rağmen devam ediyor. 2023’ün ilk çeyreğinde GSYİH’mız yüzde 4 büyüyerek Türkiye’yi dünyanın en hızlı büyüyen ekonomilerinden biri haline getirdi. Türkiye’nin ihracatı geçen yıl tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 254 milyar dolara ulaştı. Bu arada, toplam 700 milyon nüfusa sahip ASEAN, dünyanın 5’inci en büyük GSYİH’sına sahiptir. Bu nedenle Türkiye ve ASEAN, muhtemel bölgelerinde ekonomik büyüme için ana güç merkezlerimizdir.
Ortak öncelikler üzerinde karşılıklı yarar sağlayan ilişkimizi derinleştirmekten kazanacağımız çok şey var. Aslında Asya’mızın ana ilkelerinden biri; yeni bir girişim. Bu girişim sürdürülebilir kalkınma hedeflerini desteklerken ticaret, yatırımlar, savunma sanayi, bağlanabilirlik, yeşil enerji ve dijital teknolojiler alanlarında iş birliğine öncelik vermektedir.
Son olarak üçüncü temel; etkin çok taraflılıktır. Günümüzün en zorlu mücadeleleri sınır tanımıyor. Düzensiz göç, iklim değişikliği, doğal afetler ve atık sorununun kritik durumu bunlardan bazılarıdır. Türkiye ve Güneydoğu Asya en olumsuz etkilenenler arasında yer alıyor. Tarihimizdeki en yıkıcı depremlerin ardından ASEAN üyelerinin bize gösterdiği dayanışma, her zaman hatırlayacağımız bir şeydir.
ASEAN VE ÜYELERİ İLE DAHA FAZLA İŞBİRLİĞİ YAPMAYA HAZIRIZ
ASEAN gibi Türkiye de işbirliği ruhu içinde bu tür zorluklarla başa çıkabilmek için etkili çok taraflılığın önemi konusunda kararlıdır. Türkiye, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından onaylanan Sıfır Atık Girişimi’ni başlattığında temel dayanak buydu. Yine de güçlendirilmiş çok taraflılığa yönelik her çabanın merkezinde, özellikle BM’de de olmak üzere uluslararası organlar bulunmaktadır. Bu amaçla ASEAN ve üyeleri ile daha fazla işbirliği yapmaya hazırız.
Sevgili meslektaşlarım, ancak az önce özetlediğim şey, ASEAN Türkiye ortaklığının büyük potansiyeline dair mütevazi bir genel bakış. Güneydoğu Asya ile ilişki kurmak ve ASEAN ile işbirliğini güçlendirmek, Türkiye’yi küresel ölçekte bir siyasi ve finans merkezi haline getirme stratejimizin ana sütunlarını oluşturuyor. Seçimlerin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın oluşturduğu Türkiye Hükümeti’nin temel önceliklerinden biri de bu.
ADİL, KAPSAYICI, SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR ULUSLARARASI DÜZEN
Yeni dönemde, yeni ortaklık modelleri oluşturarak ve mevcut olanları güçlendirerek, başta Asya ve sizler olmak üzere yeni kıtasal erişim stratejilerimizi kurumsallaştıracağız. Bu nedenle, bölgesel ve küresel siyasetin kilit oyuncuları olarak Türkiye ve ASEAN’ın gelişmiş bir düzeyde etkileşim içinde olması gerektiğine inanıyoruz. Türkiye ile ASEAN arasındaki diyalog ortaklığı, ortak hedefimiz için gerekli olan hayati sinerjiyi yaratabilir. Adil, kapsayıcı, sürdürülebilir bir uluslararası düzen. Çok teşekkür ederim.?
